Eric Sasse, Antwerps ex-schepen en vrijmetselaar, wordt vermoord
Eind 1942, begin 1943 slaat de stemming in bezet Antwerpen om. Het Duitse leger blijkt toch niet onoverwinnelijk. De krijgskansen keren. Bovendien vaardigt de bezetter een aantal onpopulaire maatregelen uit, zoals de verplichte tewerkstelling. Deze factoren motiveren de steeds beter georganiseerde verzetsgroepen om allerlei acties op te zetten.
Spiraal van geweld
Verschillende onder hen nemen de wapens op tegen collaborateurs. De Duitse bezetter bestempelt dit soort daden als ‘terrorisme’. De Belgische autoriteiten treffen maar weinig daadkrachtige maatregelen tegen deze zogenaamde terroristen. Dat leidt tot heel wat frustraties bij de bezetter en Nieuwe Orde-bewegingen. Verschillende groeperingen van collaborateurs nemen daarom het heft in eigen handen. Binnen de Algemene SS-Vlaanderen vormt zich onder leiding van Robert Verbelen een vergeldingscommando. Zij voeren represaillemoorden uit tegen belangrijke politici, magistraten, industriëlen en vrijmetselaars. Tijdens de eerste helft van 1943 vermoorden zij 4 vooraanstaande leden van de vrijmetselarij. Een van de slachtoffers is de Antwerps ex-schepen Eric Sasse.
Wraakactie
Op 2 februari 1943 ontploft een bom vlakbij de woning van de enkele maanden voordien overleden SS-Untersturmführer August Schollen. Een wraakactie laat niet lang op zich wachten. Op 8 februari dringt om 21u15 een groep Vlaamse SS’ers de woning van Eric Sasse binnen op de Jan Van Rijswijcklaan 119. Sasses dienstmeid getuigt dat het groepje zich voordeed als Duitse agenten die papieren wilden controleren. De indringers vermoorden Eric Sasse met 4 kogelschoten. Onmiddellijk daarna vluchten ze. Wanneer een arts ter plaatse komt, verklaart deze Sasse dood. Op 13 februari 1943 begeleidt een rouwprocessie zijn urne naar het Schoonselhof.
Portret Eric Sasse (uit: Eric Sasse. Courtier Maritime, Echevin de la Ville d’Anvers 1885-1943, Willy Koninckx, Antwerpen, 1948)
Belangrijk Antwerps ondernemer en consul
Sasse, geboren in 1885, is een vooraanstaand figuur in het Antwerpse. Hij staat aan het hoofd van een belangrijk scheepvaartbedrijf en is consul van Finland. In 1938, bij de laatste vooroorlogse gemeenteraadsverkiezing, haalt hij een goede score. Het levert Sasse een schepenpost op.
Tijdens de Duitse inval in mei 1940 blijft hij, in tegenstelling tot ander lokaal politiek personeel, ter plaatse. Gezien zijn banden met de vrijmetselarij is dat geen sinecure. Het naziregime beschouwt die namelijk als vijandig. In het college onder leiding van oorlogsburgemeester Leo Delwaide, krijgt Sasse de functie van schepen voor Financiën en Raviltaillering. Lang duurt dat niet. Eind 1941 verbiedt de bezetter hem om zijn taken verder uit te voeren. Zijn activiteiten in de vrijmetselarij en de geruchten over zijn zoon Jean Sasse die actief zou zijn in het verzet, doen hem de das om. Na zijn ontslag trekt Sasse zich terug uit het openbare leven en concentreert hij zich op zijn bedrijf.
Het Antwerps schepencollege in 1939. Sasse is de tweede van links.
(uit: Eric Sasse. Courtier Maritime, Echevin de la Ville d’Anvers 1885-1943, Willy Koninckx, Antwerpen, 1948)
Eerbetoon na de oorlog
De gecensureerde pers zwijgt in alle talen over de dood van de Antwerpse schepen. Enkel de clandestiene pers vermeldt het tragische voorval. Pas na het einde van de oorlog krijgt Sasse het eerbetoon dat hem toekomt. Zo volgen er nog herdenkingsplechtigheden en besluit het Antwerpse stadsbestuur in 1946 om een straat naar hem te vernoemen. Zo kennen we vandaag nog steeds de Eric Sasselaan, enkele straten verwijderd van zijn toenmalige woning.
Rouwhulde voor Eric Sasse op het Schoonselhof (Collectie Liberaal Archief)