Monument van de maand: kanon op het Canadezenplein

Rij je vanuit Antwerpen Ekeren binnen, dan passeer je het Canadezenplein. Deze plek herinnert aan de vrede die de Canadese soldaten in de herfst van 1944 brachten.

Sinds 4 oktober 2019 bewonder je op het toen nieuw aangelegde Canadezenplein een origineel Canadees Howitzer kanon. Het plein, een ontwerp van de Ekerse architect Jef Van Oevelen, en het kanon herdenken de bevrijding van Ekeren en de polderdorpen op 4 oktober 1944. Ben je van Ekeren? Dan ken je de plek wellicht, tal van scholieren eten er ‘s middags hun lunch. Kom je van verder? Dan loont het zeker de moeite om langs te komen. Onder een grote boom staat een bank, ideaal om even te verpozen. Een vlonderpad leidt je door de weide naar de negen meter lange brug over de beek. Bij het kanon lees je meer over de Ekerse bevrijding. Dankzij het grasland eromheen is het monument steeds prominent en zichtbaar aanwezig in het straatbeeld.

Howitzer

Dit soort kanonnen werd tijdens de oorlog door het Engelse en het Canadese leger gebruikt. Het kanon op deze plek is uiteraard geen verheerlijking van wapens, maar een eerbetoon aan de Canadese soldaten die onze regio bevrijdden. Het ging om het Essex Scottish regiment van de 2nd Canadian Infantry Division. Die jongens hadden ongeveer dezelfde leeftijd als de jongeren die je nu vaak op het plein vindt. Een van de bevrijders was de toen 21-jarige Roy Hare. Hij overleed in 2021 op 97-jarige leeftijd. Hij was de laatste veteraan van het Essex Scottish Regiment of Canada.

Slag om de Schelde

Na de bevrijding van Ekeren en de andere noordelijke districten hebben de geallieerden nog geen toegang tot de monding van de Schelde. Die is noodzakelijk om de haven in gebruik te kunnen nemen voor de bevoorrading van de geallieerden. De Duitse legerleiding doet er dan ook alles aan om de Scheldemonding in handen te houden zodat de haven niet bruikbaar is. Duitse troepen verschuilen zich achter een verdedigingslinie langs de Schelde. Zolang zij over troepen beschikken in Walcheren en Zeeuws-Vlaanderen, is de geallieerde opmars sterk belemmerd.

Opmars naar de haven en Zeeland

Een maand na de Ekerse bevrijding werden ook de Zeelandse regio’s Zuid-Beveland en Walcheren bevrijd. Dat zou finaal leiden tot de bevrijding van de ganse Westerschelde en zo kon op 28 november 1944 de SS Fort Cataraqui, als eerste van 19 Liberty Ships, de Antwerpse haven binnenvaren. De schepen werden verwelkomd door de Antwerpse burgemeester Huysmans en militaire bevelhebbers. De geallieerden beschikken nu over een grote haven op nog geen 150 kilometer van het front aan de Duitse grens. Het belang van de bevrijding van de Antwerpse haven kan niet overschat worden.

Helaas zorgen de Duitse V-bommen ervoor dat de oorlog nog lang niet voorbij was.